KUALA LUMPUR: Mengelak daripada bencana alam seperti banjir mungkin sesuatu yang mustahil, namun memahami fenomena yang berlaku boleh membantu meminimumkan kesannya.
Penasihat Langkawi UNESCO Global Geopark dan juga Felo Utama LESTARI UKM, Prof Emeritus Datuk Dr Ibrahim Komoo berkata, situasi itu dipanggil hidup bersama alam, di mana manusia memahami proses alam membolehkan pertimbangan risiko dibuat.
Tegasnya, masyarakat biasa memperkatakan perihal bencana seperti banjir dan tanah runtuh sebagai dua perkara berbeza, sedangkan ia merupakan merupakan satu proses geologi berantai.
"Kebanyakan banjir besar adalah gabungan dua fenomena ini, bukan sekadar jumlah air hujan tinggi.
"Proses ini dinamakan proses geologi berantai, bermaksud lembah sungai seperti Sungai Klang atau Sungai Langat, bahagian pergunungannya berlaku tanah runtuh ketika hujan lebat.
"Tanah ini berkumpul di alur sungai dan akan bercampur dengan kayu-kayan yang menghalang aliran sungai air.
"Apabila sungai naik tinggi, kita boleh bayangkan ia macam empangan apabila air naik melampaui keupayaan ia akan pecah.
"Berlakulah aliran puing air yang sangat deras dan banyak dengan pasir, lumpur dan kayu bergerak dan apabila jumlah air meningkat menjadi banjir puing.
"Kalau kita berada di hulu, kita berhadapan tanah runtuh. Kalau di lembah yang rendah kita akan berhadapan banjir puing yang menyebabkan kemusnahan besar.
"Di hilir atau muara seperti Shah Alam dan Klang, sudah tak ada puing kerana sudah hanyut ke laut atau tersangkut di pesisir sungai kita, berhadapan dengan banjir lumpur atau banjir.
"Kena faham proses itu dan ambil tindakan susulan yang bersesuaian," katanya ketika muncul dalam Agenda AWANI, malam tadi.
Aliran puing merujuk kepada tanah runtuh di bahagian pergunungan, cerun-cerun sebelum lurah, dan apabila tanah runtuh jatuh ke dalam sungai yang mengandungi air yang banyak, puing iaitu pokok, kayu, batuan dan lumpur dibawa dengan laju di sepanjang alur sungai.
Kemusnahan yang tinggi adalah disebabkan oleh air banjir itu mengandungi bahan puing yang mempunyai kuasa pemusnah yang tinggi, berbeza dengan air banjir biasa yang melimpah.
Dua konteks yang boleh menyebabkan aliran puing, kata Ibrahim, iaitu terjadi secara semulajadi akibat hujan lebat, dan juga akibat aktiviti manusia.
"Konteks pertama aliran puing ini fenomena biasa semasa hujan lebat, berlaku di hulu sungai tertentu, bukan semua sungai, bergantung kepada bentuk muka bumi dan batuan.
"Ini sudah dikaji, aliran puing berlaku kalau hujan turun berpanjangan tidak semstinya lebat dalam tempoh empat atau lima hari.
"Kalau lihat kejadian baru-baru ini, hujan sudah turun sejak 14 Disember, lebih kurang empat ke lima hari sebelum berlakunya banjir.
"Konteks kedua, aliran puing dan tanah runtuh dipercepat oleh aktiviti manusia seperti pembersihan hutan atau pembalakan tak terkawal.
"Ini mendedahkan tanah kepada curahan hujan berterusan membentuk hakisan dan menggalakan lebih banyak lumpur, memberi tenaga yang menyebabkan tanah runtuh dan aliran puing," jelasnya lagi.
Tambahnya, satu lagi cara yang boleh difikirkan ialah dengan mewujudkan empangan penahan seperti yang dilakukan negara-negara maju bagi memutuskan proses geologi berantai ini.
"Ada negara yang bina empangan penahan debris, jadi kebanyakan puing tersangkut pada siri empangan. Yang lepas ke bawah hanya lumpur dan air, jadi ini boleh mengelakkan kemusnahan besar.
"Bencana alam bukan sesuatu yang kita boleh elak, kalau kita rasa teknologi kita bagus, alam ada cara lain yang akan atasi kemampuan itu.
"Yang kita boleh lakukan ialah kawal risiko bencana dengan cara mengenali proses alam tadi supaya ia membantu kita membuat pertimbangan," katanya.
Madiha Abdullah
Mon Dec 27 2021
Masyarakat anggap bencana seperti banjir dan tanah runtuh sebagai dua perkara berbeza, sedangkan ia satu proses geologi berantai. -Gambar fail/Bernama
15,807 banduan di Indonesia diberikan pengurangan hukuman sempena Krismas
Pemerintah turut memberikan pengurangan hukuman kepada 166 kanak-kanak dengan tiga daripadanya dibebaskan serta-merta.
PDRM, MCMC pergiat usaha kesan individu miliki, edar bahan lucah dan CSAM
Ketua Polis Negara Tan Sri Razarudin Husain berkata pihaknya juga akan terus menjalankan Op Pedo dari semasa ke semasa bagi mencegah kegiatan berkenaan.
10 Berita Pilihan - (25 Disember 2024)
Antara pelbagai berita dalam dan luar negara yang disiarkan di Astro AWANI, berikut adalah yang paling menjadi tumpuan sepanjang hari ini.
AWANI Tonight 25 Dec 2024
#AWANITonight with @_farhanasheikh
1. Azerbaijan plane crashes in Kazakhstan leaving dozens dead
2. Top AI trends for businesses in 2025
#AWANIEnglish #AWANINews
1. Azerbaijan plane crashes in Kazakhstan leaving dozens dead
2. Top AI trends for businesses in 2025
#AWANIEnglish #AWANINews
AWANI Tonight: Azerbaijan plane crashes in Kazakhstan leaving dozens dead
A passenger plane flying from Azerbaijan to Russia has crashed near the city of Aktau in Kazakhstan with 62 passengers and five crew on board, leaving dozens dead.
AWANI Tonight: Top AI trends for businesses in 2025
Artificial intelligence, is transforming business efficiency and performance. Dickson Woo from IBM Malaysia highlights key AI trends to watch in 2025
AWANI 7:45 [25/12/2024] - Belum tahu ahli keluarga sudah tiada | Penganjur mohon maaf, bayar kompaun | Polis tingkat usaha buru | 42 terkorban tragedi pesawat terhempas
- Dua anak mangsa nahas Ayer Keroh belum tahu keluarga sudah tiada
- Terengganu berisiko mengecil akibat hakisan pantai kritikal
- Kepimpinan universiti nafi dakwaan pelajar IPTA masuk guna 'pintu belakang'
- Pesawat terhempas di Khazakhstan, 12 penumpang terselamat
- Terengganu berisiko mengecil akibat hakisan pantai kritikal
- Kepimpinan universiti nafi dakwaan pelajar IPTA masuk guna 'pintu belakang'
- Pesawat terhempas di Khazakhstan, 12 penumpang terselamat
Tindakan FAM gantung keahlian KAFA mengelirukan - Afandi
Jelas Afandi, FAM sepatutnya memberi ruang dan peluang kepada KAFA untuk mempertahankan diri menerusi surat tunjuk sebab.
Apa kata cuba perkara baharu? - Thamaraj dedah punca sertai dunia persilatan
V. Thamaraj muncul atlet silat berbangsa India pertama negara menyumbang kepada kejayaan yang menarik perhatian seluruh rakyat Malaysia.
Kilang pembuatan Tesla di Shanghai siap menjelang akhir tahun
Kemudahan itu yang mula dibina pada akhir Mei, akan dikhaskan untuk pengeluaran bateri penyimpanan tenaga syarikat berkenaan, Megapack.
Banjir kembali landa Raub, Lipis
Dua kampung terjejas di Lipis adalah Kampung Beletik dan Kampung Lubuk Kulit, dengan 18 mangsa daripada tujuh keluarga ditempatkan di dua PPS.
KDN jangka kumpul 150,000 naskhah al-Quran rosak akibat banjir untuk dilupuskan
Kementerian Dalam Negeri (KDN) menjangkakan mengumpul kira-kira 150,000 naskhah al-Quran rosak akibat banjir di Kelantan, Terengganu, dan Kedah untuk dilupuskan mengikut syarak.
Banjir: 23,000 laporan kerosakan diterima berkaitan aset polis Kelantan
Kerosakan itu antaranya membabitkan kenderaan, balai dan pondok polis serta pos Pasukan Gerakan Am (PGA).
10 cedera akibat banjir kilat di Sumatera Utara, Indonesia
Hujan lebat mencetuskan banjir kira-kira 7 malam waktu tempatan, menjejaskan dua mukim iaitu Batang Angkola dan Tano Tombangan.
'Buat keputusan sukar tidak tangguh ujian bertutur SPM' - Fadhlina
Menteri Pendidikan Fadhlina Sidek akui, membuat keputusan amat sukar ketika memutuskan untuk meneruskan Ujian Bertutur Bahasa Melayu Sijil Pelajaran Malaysia (SPM) 2024 di semua negeri terjejas banjir
Jumlah kerugian akibat banjir dianggarkan melebihi RM300 juta - Mohamed Fadzli
Jumlah kerugian akibat banjir di Kelantan baru-baru ini dianggarkan bernilai lebih RM300 juta, kata Timbalan Menteri Besar Kelantan Datuk Dr Mohamed Fadzli Hassan.
Pasaran getah ditutup rendah
Pasaran getah ditutup rendah pada Rabu, seiring dengan aliran menurun pasaran niaga hadapan getah serantau, kata peniaga.
Mangsa banjir di Johor kekal 36 orang petang ini
Kesemua mangsa masih berlindung di pusat pemindahan sementara (PPS) Balai Raya Kampung Batu Badak di Segamat.
Jambatan runtuh: Hampir 2,000 penduduk di sembilan kampung di Pasir Mas terkesan
Jambatan berdekatan Kampung Rong Chenok di Pasir Mas yang menjadi laluan utama menghubungkan penduduk ke pusat bandar runtuh akibat arus deras.
Banjir: Kerajaan akan ambil kira kawasan selamat dan tinggi untuk bina sekolah baharu
Kerajaan akan mengambil kira kawasan yang selamat dan tinggi bagi pembinaan sekolah baharu pada masa hadapan sebagai langkah memastikan bangunan sekolah kekal kondusif dan selamat.