KUALA LUMPUR: Mungkin ramai yang menggunakan bayaran dalam talian ketika berurus niaga, memudahkan, namun membuka risiko untuk jenayah siber termasuk penipuan jualan.
Pada tahun 2022, Jabatan Siasatan Jenayah Komersial (JSJK), Polis Diraja Malaysia (PDRM) melaporkan sebanyak 9,258 kes yang dikaitkan dengan penipuan jualan dalam talian, melibatkan mangsa dari kumpulan umur 15 hingga 61 tahun ke atas.
Modus Operandi (MO) yang sering dikaitkan dengan jualan dalam talian, melibatkan 'penyangak' siber memikat mangsa dengan menawarkan harga yang lebih murah berbanding nilai pasaran.
Mangsa kemudiannya dipaksa membuat bayaran segera ke akaun bank dan berakhir dengan mangsa hanya menyedari ditipu apabila tidak dapat lagi menghubungi pihak yang mendakwa sebagai penjual barangan.
Bekas pegawai bank HSBC Hemalatha Saravanan berkongsi pengalaman pahit beliau menjadi mangsa penyangak siber tahun lepas (2022) apabila memilih perkhidmatan pembersihan daripada iklan di media sosial Facebook. Iklan berkenaan menawarkan harga RM30 sejam.
Menurut Hemalatha, apa yang berlaku sebaik sahaja menekan pautan Facebook, dia dihubungkan kepada seseorang bernama 'Mr Roy' di WhatsApp. Dia diminta membuat separuh bayaran daripada jumlah yang ditentukan untuk membuat tempahan.
"Mr Roy kongsi satu pautan dan minta saya muat turun dengan syarat untuk terima cookies. Saya kemudian dihubungkan dengan perbankan dalam talian saya tapi saya tak terima sebarang kata laluan satu kali bank (OTP) apabila saya cuba buat pindahan bayaran.
"Telefon bimbit saya hang selepas itu selama 45 minit dan baki wang saya dalam akaun bank termasuk wang e-Wallet sebanyak RM80 lenyap," katanya.
Hemalatha juga berkata, dia tidak sempat untuk memeriksa sama ada tawaran khidmat pembersihan itu tulen sebelum membuat bayaran kerana 'Mr Roy' terus menekannya supaya ikut semua arahan dia untuk memastikan tempahan berjaya.
MANGSA CUAI ATAU SEKURITI DALAM TALIAN BANK YANG LEMAH?
Sering menjadi perbahasan sama ada mangsa penipuan dalam talian perlu dipersalahkan kerana kecuaian mereka atau pun pihak bank yang bersalah kerana gagal melidungi akaun pelanggan.
Dalam kes ini, pakar Cybersecurity Fong Choong Fook dari LGMS Bhd berkata, mangsa penipuan dalam talian perlu dipersalahkan kerana kecuaian mereka dan kerana percaya sangat dengan orang asing dalam talian.
"Penipuan perbankan elektronik E-banking semakin menjadi biasa kerana penipu dengan mudah boleh menggodam telefon Android dan mempunyai akses kepada maklumat peribadi mangsa menerusi fail Android Package Kit (APK)," katanya.
Sebaik sahaja telefon mangsa digodam, katanya, penipu akan menerima kata laluan satu kali bank (OTP) untuk memindahkan keluar wang mangsa.
"Ini berlaku kerana mangsa memasang aplikasi yang tidak dibenar, yang dihantar oleh penipu.
"Semua bank perlu tidak lagi menggunakan hantaran OTP, sebaliknya melaksanakan kelulusan permohonan dan dalam hal ini, sudah ada bank yang melaksanakannya, " jelasnya.
Menurut beliau lagi, kebanyakan bank bertauliah sedang berusaha untuk melindungi akaun orang awam termasuk menghantar nota peringatan menerusi emel, mesej teks dan meletakkan peringatan penipuan di laman sesawang masing-masing.
UNDANG-UNDANG LINDUNGI SEMUA
Akhbar tempatan melaporkan pada awal tahun ini, PDRM menumpaskan satu sindiket penipuan jual beli barang kemas dalam talian dengan menahan empat individu, menerusi dua serbuan di Kuala Lumpur dan Selangor. Antara barang dirampas enam buah telefon bimbit, dua kad bank dan tujuh salinan perbualan dari aplikasi WhatsApp untuk kegiatan penipuan mereka.
Menurut Seksyen 420 Kanun Keseksaan, "Barang siapa menipu dan dengan jalan demikian itu mendorong secara tidak jujur orang yang terpedaya, sama ada atau tidak perdayaan yang diamalkan itu ialah dorongan tunggal atau utama, supaya menyerahkan apa-apa harta kepada mana-mana orang, atau supaya membuat, mengubah, atau membinasakan kesemua atau apa-apa bahagian sesuatu cagaran berharga, atau apa-apa yang bertandatangan atau bermeteri, dan yang boleh dijadikan suatu cagaran berharga, hendaklah dihukum dengan pemenjaraan selama tempoh tidak kurang dari satu tahun dan tidak lebih dari 10 tahun dan dengan sebat, dan hendaklah juga didenda."
Peguam Muhammad Akram Abdul Aziz memberi pandangan bahawa bergantung kepada keadaan yang menentukan sama ada bank bertanggungjawab terhadap jenayah penipuan dalam talian, meskipun secara umumnya, undang-undang Malaysia selalunya berpihak kepada bank.
"Ini boleh dilihat dalam kes melibatkan bank dan pelanggannya, Lee Cheong Chee v HSBC Bank Malaysia Berhad pada tahun 2021. Kes ini melibatkan pelanggan menggunakan kad kreditnya untuk beberapa urus niaga dengan pihak ketiga dan pihak ketiga didakwa penipu," katanya.
Menurut beliau lagi, pelanggan bank berkenaan mengambil tindakan undang-undang di Mahkamah Tinggi Kuala Lumpur, dengan menyatakan bahawa bank sepatutnya mengambil langkah untuk memastikan beliau dilindungi daripada ditipu.
"Mahkamah Tinggi membuat keputusan bahawa bank tidak bertanggungjawab memandangkan bank melaksanakan beberapa langkah keselamatan sebelum membenarkan urus niaga monetari menerusi dalam talian sepertimana terma kontrak yang dipersetujui antara bank dan pelanggan, melindungi bank daripada dipertanggungjawabkan dalam keadaan seperti itu," kata Muhammad Akram.
Beliau menambah, lazimnya setiap bank mempunyai terma dan syarat mereka sendiri apabila melibatkan penggunaan khidmat dalam talian dan atau aplikasi yang disediakan mereka.
"Terma dan syarat ini mengikat pengguna aplikasi dan khidmat dan pada kebanyakan masa, pengguna bertanggungjawab memastikan urus niaga dalam talian diluluskan dan disahkan oleh mereka sebelum dipindahkan kepada pihak ketiga, " jelasnya.
Muhammad Akram juga menyebut bahawa orang awam dan bank perlu memainkan peranan masing-masing untuk mengelakkan daripada ditipu.
Apabila ditanya sama ada bank perlu meningkatkan sekuriti mereka, beliau berkata, kebanyakan kes penipuan dalam talian yang dikendalikannya berpunca daripada kesilapan mangsa.
"Ada bank memang perlu tingkatkan sekuriti terutamanya dari segi perlindungan data pelanggan sebab bukan sekali dua kita dengar kes di mana bank sendiri kena godam sampai menjejaskan data para pelanggan.
"Tapi realitinya tidak semudah itu dan kalau letak sistem sekuriti berteknologi tinggi pun, jika pelanggan masih lagi mudah terpedaya dengan penipu atau scammers, mereka masih berdepan risiko hilang duit," katanya.
DIGITAL MALAYSIA LEBIH BAIK UNTUK SEMUA?
Meskipun masih terdapat banyak cabaran untuk menyesuaikan diri dengan dunia digital, rakyat Malaysia boleh dikatakan mencuba yang terbaik untuk memastikan diri mereka tidak ketinggalan.
Bercakap kepada Bernama, bekas penjawat awam Tangai Raju, 73, berkata, banyak perkara didigitalkan untuk kemudahan semua orang tetapi ia menyumbang kepada masalah lebih besar.
Notis penting daripada bank malahan bil dihantar menerusi emel atau dimaklumkan melalui panggilan telefon. Tiada lagi surat bercetak.
"Kaedah ini menguntungkan penipu dan mereka dengan mudah menyasarkan mangsa dengan menyamar sebagai pegawai untuk menipu duit mangsa, " katanya.
Sementara itu, Baharin Jaafar, 52, yang bertugas sebagai pengawal keselamatan di Klinik Kesihatan Sri Rampai berpendapat, langkah menuju kepada dunia digital bertujuan mengurangkan kes rasuah.
"Lebih mudah dan pantas membuat bayaran tanpa menggunakan wang tunai kerana dengan bayaran wang tunai, duit mungkin hilang. Menerusi bayaran menggunakan kad, ia boleh dijejak dan wang masuk ke dalam akaun yang betul," katanya.
-- BERNAMA
Bernama
Fri Jun 09 2023
Orang awam dan bank perlu memainkan peranan masing-masing untuk mengelakkan daripada ditipu. - Gambar hiasan
Harga minyak diunjur dalam julat antara US$65 dan US$75 setong pada 2025
Sering unjurannya, purata harga minyak pada 2024 dijangkakan berada dalam julat rendah pada US$80 setong.
Padah bakar bunga api, dua beradik didakwa di mahkamah
Dua beradik dihadapkan ke mahkamah atas tuduhan memiliki dan melakukan khianat membakar bunga api sehingga menyebabkan kebakaran di Dewan Arena Square Teluk Intan.
Tiada maklumat Jho Low berada di Myanmar - KPN
PDRM yakin kerjasama baik dengan rakan setugas di peringkat antarabangsa mampu merungkai pencarian ahli perniagaan buruan, Low Taek Jho atau dikenali sebagai Jho Low.
Trump pilih Pam Bondi sebagai Peguam Negara
Trump memuji Bondi atas usahanya menangani isu pengedaran dadah dan dos berlebihan fentanyl semasa berkhidmat.
Tikam mangsa guna pisau 'rambo' hingga lumpuh, bekas bintang muda EPL dipenjara
Tikam mangsa guna pisau 'rambo' hingga lumpuh, bekas bintang muda EPL dipenjara
AWANI Ringkas: Cederakan rakan pelatih, pegawai kadet UPNM didakwa di mahkamah
Ikuti rangkuman berita utama yang menjadi tumpuan sepanjang hari di Astro AWANI menerusi AWANI Ringkas.
Serangan udara Israel mengenai sebuah bangunan di pinggir selatan Beirut pada Khamis.
Rakaman yang diambil dari Baabda menunjukkan saat-saat serangan itu mengenai bangunan, diikuti dengan letupan yang kuat dan asap tebal yang memenuhi ruang udara.
#AWANInews
#AWANInews
Polis mengaku tidak bersalah curi barang kemas wanita meninggal dunia
Seorang anggota polis mengaku tidak bersalah di mahkamah atas pertuduhan mencuri barang kemas milik seorang wanita yang meninggal dunia akibat serangan jantung.
MOTAC lantik 11 individu anggotai MAKEN sesi 2025/2027
Sebanyak 11 individu daripada pelbagai latar belakang telah dilantik menganggotai Majlis Kebudayaan Negara (MAKEN) bagi sesi 2025/2027.
Menurut Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya (MOTAC), kesemua individu berkenaan adalah daripada kalangan ilmuwan, budayawan, penggiat dan pentadbir seni budaya yang berpengalaman luas serta telah menunjukkan ketokohan besar dalam menerajui bidang seni, budaya dan warisan negara.
Menurut Kementerian Pelancongan, Seni dan Budaya (MOTAC), kesemua individu berkenaan adalah daripada kalangan ilmuwan, budayawan, penggiat dan pentadbir seni budaya yang berpengalaman luas serta telah menunjukkan ketokohan besar dalam menerajui bidang seni, budaya dan warisan negara.
Peka apabila kanak-kanak lapor diganggu secara seksual
Masyarakat disaran tidak menghakimi agar kanak-kanak berupaya melaporkan kes gangguan seksual ke atas mereka meskipun melibatkan ahli keluarga sendiri.
Menurut jurucakap Children’s Protection Society, Tengku Yasmin Nastasha tindakan itu merupakan sebahagian daripada tanggungjawab masyarakat untuk mewujudkan persekitaran yang selamat bagi kanak-kanak.
Menurut jurucakap Children’s Protection Society, Tengku Yasmin Nastasha tindakan itu merupakan sebahagian daripada tanggungjawab masyarakat untuk mewujudkan persekitaran yang selamat bagi kanak-kanak.
RUU keselamatan dalam talian dibawa ke kabinet untuk pertimbangan
M. Kulasegaran berkata usaha penggubalan rang undang-undang itu sebagai langkah untuk memastikan persekitaran dalam talian menjadi platform yang selamat kepada rakyat Malaysia terutama kanak-kanak.
AI kini digunakan untuk buang masa scammer talian telefon
Di United Kingdom, syarikat telekomunikasi O2 menggunakan kecerdasan buatan untuk menentang penipuan menggunakan talian telefon.
Juruteknik rugi lebih RM900,000 terperdaya pelaburan dalam talian
Lelaki berusia 48 tahun itu menerima mesej WhatsApp daripada individu yang menawarkan pelaburan dengan keuntungan tinggi dalam tempoh satu jam.
Unit Siber Teknikal dan Taktikal JSJK ditubuhkan tangani jenayah siber
Ketua Polis Negara Tan Sri Razarudin Husain berkata 17 perjawatan telah diisi bagi membolehkan unit berkenaan memulakan operasi fasa pertama.
CyberSecurity rekod 5,181 insiden keselamatan siber setakat Oktober
Sebanyak 5,181 insiden keselamatan siber direkodkan oleh pusat tindak balas insiden keselamatan siber (Cyber999) CyberSecurity Malaysia dari Januari hingga Oktober tahun ini.
Setiausaha Agung ASEAN, PM Thailand bincang jenayah rentas sempadan, inisiatif pendidikan banduan
Setiausaha Agung ASEAN, Dr. Kao Kim Hourn melakukan kunjungan hormat ke atas Perdana Menteri Thailand, Paetongtarn Shinawatra pada Selasa.
Warga emas 70 tahun rugi lebih RM170,000 ditipu skim pelaburan tidak wujud
Seorang warga emas berusia 70 tahun kerugian RM176,500 selepas diperdaya skim pelaburan tidak wujud secara dalam talian.
707 mangsa sindiket penipuan tawaran kerja di luar negara diselamatkan
Sejumlah 707 mangsa warganegara Malaysia yang terlibat dengan sindiket penipuan tawaran pekerjaan di luar negara berjaya diselamatkan dan dihantar pulang ke tanah air setakat semalam.
Penyelia penyelenggaraan rugi lebih RM140,000 terperdaya skim pelaburan saham dalam talian
Seorang penyelia penyelenggaraan di sebuah syarikat swasta mengalami kerugian sebanyak RM149,291 setelah mendakwa terperdaya oleh skim pelaburan saham dalam talian pada Ogos lepas.
Empat rakyat Malaysia antara 10 ditahan di Sri Lanka kerana penipuan kewangan dalam talian
Menurut polis, tangkapan dibuat selepas pegawai dari Unit Siasatan Jenayah Bahagian Puttalam bertindak atas maklumat berhubung aktiviti mencurigakan di sebuah hotel.