MENGINJAK tiga tahun kerajaan meluluskan pindaan Perlembagaan Persekutuan berkaitan Perjanjian Malaysia (MA63), kini ia menunjukkan perkembangan positif terutama dalam memenuhi tuntutan asas menerusi perjanjian itu.
Antara pencapaian membanggakan apabila sembilan perkara atau tuntutan asas berkenaan berjaya diselesaikan sepenuhnya.
Ia sekali gus membuktikan komitmen Kerajaan Persekutuan dalam memastikan perkara termaktub dalam MA63 diselesaikan mengikut Perlembagaan Persekutuan dan kerangka undang-undang sedia ada.
Pada Mac lalu, Timbalan Perdana Menteri, Datuk Seri Fadillah Yusoff memaklumkan, sembilan perkara itu ialah penyerahan semula kuasa pentadbiran ke atas Pulau Sipadan dan Pulau Ligitan kepada Kerajaan Negeri Sabah.
Ini termasuk Pindaan Perlembagaan Persekutuan Perkara 1(2) dan Perkara 160(2) Perlembagaan Persekutuan, selain pemberian kuasa (empowerment) mengenai pelesenan dan penangkapan ikan laut dalam kepada Kerajaan Negeri Sabah dan Sarawak.
Tuntutan lain ialah pengiktirafan Jabatan Kerja Raya (JKR) dan Jabatan Pengairan dan Saliran (JPS) Sabah dan Sarawak sebagai Jabatan Teknik bawah Arahan Perbendaharaan 182.
Pindaan Akta Lembaga Hasil Dalam Negeri (LHDN) 1995 bagi melantik wakil kerajaan negeri Sabah dan Sarawak sebagai anggota tetap LHDN juga berjaya diselesaikan serta penyerahan kuasa kawal selia bekalan gas di Sabah serta pentadbiran badan kehakiman di Sabah dan Sarawak turut mendapat penyelesaian.
Dua lagi tuntutan selesai ialah penyediaan garis panduan penyerahan semula tanah dirizabkan bagi maksud Persekutuan di Sabah dan Sarawak serta penyerahan kuasa kawal selia elektrik kepada kerajaan negeri Sabah.
Dengan kejayaan penyesaian sembilan tuntutan ini, beberapa tuntutan lain diyakini dapat memperoleh keputusan sama.
Ini terutama melibatkan isu kuasa yang boleh diserahkan kepada kerajaan negeri dalam pengurusan hal ehwal pendidikan dan kesihatan di Sabah dan Sarawak.
Tuntutan itu sebagai mengambil kira kekangan Kerajaan Persekutuan dalam peruntukan kewangan bagi melaksanakan projek pembinaan seperti sekolah dan hospital.
Memenuhi tuntutan
Dalam memenuhi tuntutan itu, jawatankuasa khas antara Kerajaan Persekutuan dan Sarawak ditubuhkan bagi memperhalusi isu melibatkan dua sektor di negeri itu tanpa birokrasi bagi memastikan ia dilaksanakan segera.
Pada masa sama, Kerajaan Negeri akan dibenarkan mendahulukan dana pembinaan fasiliti awam itu dan kemudiaannya akan dibiayai Kerajaan Persekutuan secara perundingan dan kaedah bayarannya.
Mengulas mengenai isu tersebut, Pensyarah kanan Universiti Malaya, Profesor Madya Dr. Awang Azman Awang Pawi berkata, Kerajaan Sabah dan Sarawak perlu mempertimbangkan kesemua aspek ini sebelum bersedia untuk menguruskan sendiri pendidikan dan kesihatan.
Ini kerana ia melibatkan kos yang besar untuk ditanggung oleh Sabah dan Sarawak yang dibimbangi kurang dapat ditanggung dalam jangka masa panjang dan berterusan.
Pada masa sama, Kerajaan Persekutuan harus memastikan terdapat semak dan imbang perlu ada dalam konteks autonomi tanpa kebebasan.
"Aspek sumber dan mekanisme dalam kesihatan dan pendidikan masih ada lagi memerlukan penglibatan dari segi kemahiran dan perlu selari dengan falsafah sistem pendidikan kebangsaan negara dan Kertas Putih Kesihatan Negara," katanya.
Dalam pada itu, terdapat 14 lagi tuntutan yang masih dalam perbincangan. Antaranya isu royalti minyak dan pembayaran tunai petroleum, mineral minyak dan medan minyak, Akta Laut Wilayah 2012 [Akta 750] serta hak negeri ke atas pelantar benua.
Selain itu ialah pertambahan perjawatan perkhidmatan awam Sabah dan Sarawak di bawah Perkara 112 Perlembagaan Persekutuan juga masih dalam perbincangan.
Bagaimanapun, tiga tuntutan telah pun mempunyai keputusan dasar iaitu membabitkan pemberian kuasa mengenai alam sekitar, tenaga buruh di Sabah dan Sarawak serta kuasa mengenai pelantikan Pesuruhjaya Kehakiman (Pindaan Perlembagaan Persekutuan).
Menurut Fadillah, tempoh masa penyelesaian setiap tuntutan asas MA63 tertakluk kepada proses perundangan yang berkaitan kerana ia membabitkan perundangan yang kompleks dan memerlukan penelitian terperinci.
Tahap kesediaan Kerajaan Sabah dan Sarawak dari sudut operasi, sumber manusia dan kewangan juga aspek yang perlu diambil kira sebelum suatu tuntutan asas MA63 dapat diselesaikan.
Harus diselesaikan
Ironinya, Perdana Menteri, Datuk Seri Anwar Ibrahim baru-baru ini meletakkan komitmen bahawa semua perkara yang disepakati antara Kerajaan Persekutuan dan Sabah termasuk Sarawak seperti terkandung dalam MA63 harus diselesaikan segera.
Kerajaan Negeri Sabah dan Sarawak dengan Persekutuan akan berusaha sedaya upaya untuk menyelesaikan isu MA63, namun mahu tuntutan yang dibuat harus mengambil kira perubahan yang berlaku.
Perbincangan dalam tempoh setahun Kerajaan MADANI, kerajaan telah selesaikan masalah MA63 jauh lebih baik daripada apa yang dibuat berbanding 10 tahun yang lalu.
Ini termasuk komitmen menubuhkan Jawatankuasa Teknikal MA63 yang dipengerusikan Fadillah, manakala tuntutan asas MA63 yang belum diselesaikan akan dipantau dan disusuli oleh Bahagian Hal Ehwal Sabah dan Sarawak (BHESS), Jabatan Perdana Menteri (JPM).
Bahagian itu selaku Sekretariat kepada Majlis Tindakan Perjanjian Malaysia 1963 (MTPMA63) dan Jawatankuasa Teknikal di bawah MTPMA63.
Segala tindakan dan inisiatif itu membuktikan kerajaan serius dalam hal yang disepakati menerusi MA63 harus diselesaikan dan tidak seharusnya tertangguh lagi.
* Wan Syamsul Amly merupakan wartawan penyiaran kanan di Astro AWANI dan lulusan Pusat Pengajian Perang Saraf Media dan Informasi (CMIWS) UiTM.
** Kenyataan di dalam artikel ini adalah pandangan peribadi penulis dan tidak semestinya mencerminkan pandangan Astro AWANI.
Wan Syamsul Amly
Mon Jun 03 2024
Anwar (tengah) mempengerusikan Mesyuarat Majlis Tindakan Pelaksanaan MA63 di Dewan Undangan Negeri Sarawak di Petra Jaya. Turut hadir, Premier Sarawak Tan Sri Abang Johari Tun Openg dan Fadillah. - Gambar Bernama
Parlimen Jepun mulakan sidang khas Isnin, Ishiba dijangka dilantik semula sebagai PM
Parlimen Jepun akan mengadakan sidang khas bermula Isnin depan selepas pilihan raya umum.
Selepas berbulan bersengketa, akhirnya Netanyahu pecat Menteri Pertahanan Israel, Yoav Gallant
Pemecatan berlaku selepas Netanyahu hilang kepercayaan ke atas Gallant yang disifatkannya tidak sependapat dengan beliau dalam banyak hal.
Wanita maut, anak cedera dalam kemalangan libatkan dua lori
Kemalangan melibatkan lori tiga tan membawa kasut yang dinaiki mangsa melanggar belakang lori lima tan membawa muatan kayu.
Ahli radiologi petugas barisan hadapan pengesanan awal penyakit
Mereka memainkan peranan penting di sebalik tabir dalam setiap aspek penjagaan pesakit, daripada pengesanan awal penyakit, diagnosis sehingga pelan rawatan dan pengurusan berterusan.
PRR akan kuat kuasa penggunaan kad akses penghuni, pastikan kos penyelenggaraan dibayar - Nga
Program Residensi Rakyat (PRR) akan kuat kuaskan penggunaan kad akses kepada penghuni untuk pastikan kos penyelenggaraan dilangsaikan.
Tun M kecam "kemunafikan" Eropah berhubung konflik di Gaza
"Saya dahulu menganggap orang Eropah sebagai perintis hak asasi manusia. Kini saya tahu mereka hipokrit. Saya sudah hilang rasa hormat terhadap mereka."
Setiausaha Agung ASEAN, PM Thailand bincang jenayah rentas sempadan, inisiatif pendidikan banduan
Setiausaha Agung ASEAN, Dr. Kao Kim Hourn melakukan kunjungan hormat ke atas Perdana Menteri Thailand, Paetongtarn Shinawatra pada Selasa.
Pilihan Raya AS: Apa itu electoral college/electoral vote?
Electoral College merujuk kepada institusi dan proses yang digunakan untuk memilih Presiden Amerika Syarikat setiap empat tahun.
WHO bakal pindahkan lebih 100 pesakit dari Gaza
WHO merancang untuk memindahkan lebih 100 pesakit dari Semenanjung Gaza pada Rabu, dalam operasi pertama seumpamanya di Wilayah Palestin.
Britain akan haramkan merokok di taman permainan, luar sekolah dan hospital
Langkah-langkah ini sebahagian cadangan menyeluruh untuk melindungi kesihatan awam.
MA63: Tuntutan berkaitan isu pendidikan Sabah masih dibincang - TPM Fadillah
Ia masih dalam perbincangan walaupun telah dibincangkan dalam Mesyuarat Jawatankuasa Kerja Tindakan Bersama Pembangunan Pendidikan Negeri Sabah No.1/2024 yang diadakan pada 26 Ogos lepas.
Akta Laut Wilayah dan pelantar benua Sabah kekal perkara tidak boleh dirunding
Sabah tegas untuk menolak sebarang bentuk rundingan berkaitan Akta Laut Wilayah 2012 (TSA 2012) dan pelantar benua.
MA63: Penyelesaian 11 tuntutan satu titik manis dalam sejarah Malaysia - Penganalisis
Ia pastinya menjadi nadi penilaian masyarakat Borneo khususnya di Sarawak, untuk bersandar harapan dan keyakinan kepada Kerajaan MADANI.
Tambahan peruntukan interim dijangka rancak pembangunan di Sabah, Sarawak
Perlu ada satu mekanisme khusus termasuk pemantauan dan kaedah pemberian dalam memastikan penyaluran dana ke Sabah dan Sarawak tidak disalahgunakan.
MA63: Sebanyak 11 tuntutan berjaya diselesaikan - TPM
Sebanyak 11 tuntutan di bawah platform rundingan Perjanjian Malaysia 1963 (MA63) telah berjaya diselesaikan.
Sabah alu-alukan kenaikan peruntukan khas interim sementara tunggu tuntutan 40 peratus
Ketua Menteri Sabah, Datuk Seri Hajiji Noor menyambut baik kenaikan peruntukan khas interim kepada RM600 juta untuk tahun depan seperti yang diumumkan oleh Perdana Menteri.
Anwar dijadual tiba di SICC petang ini, pengerusikan Mesyuarat MTPMA63
Perdana Menteri, Datuk Seri Anwar Ibrahim dijadual tiba di Pusat Konvensyen Antarabangsa Sabah jam 2.30 petang ini bagi menghadiri Mesyuarat Majlis Tindakan Pelaksanaan Perjanjian Malaysia 1963.
Sarawak tidak berhasrat jadi 'country within a country' - Abang Johari
Sarawak tidak berhasrat menjadi 'country within a country', sebaliknya Sarawak adalah Malaysia.
Lulus dua RUU berkaitan Pelabuhan Bintulu, terjemah semangat MA63 - Fadillah
Kelulusan dua RUU itu selaras dengan Ordinan Lembaga-Lembaga Pelabuhan 1961 bahawa semua Pelabuhan di Sarawak adalah di bawah bidang kuasa kerajaan negeri itu.
Keserasian kepimpinan Sarawak, Sabah dengan Persekutuan harus diperkukuh - Ahmad Zahid
Ahmad Zahid berkata Perdana Menteri berazam untuk memenuhi permintaan-permintaan kedua wilayah itu yang dibuat di bawah Perjanjian Malaysia 1963 (MA63).