DEWAN RAKYAT pada 14 Disember 2021 meluluskan Rang Undang-Undang (RUU) meminda Perlembagaan Persekutuan berkaitan MA63 bagi memberi pengiktirafan kepada tuntutan dan status istimewa Sabah dan Sarawak apabila membentuk Malaysia dalam Perlembagaan Persekutuan.

Pindaan itu diluluskan selepas melalui undi belah bahagian yang menyaksikan 200 Ahli Parlimen menyokong, manakala 20 orang tidak hadir bagi bacaan kali kedua, dan seterusnya mendapat sokongan 199 Ahli Parlimen dengan 21 orang tidak hadir pada undi belah bahagian untuk bacaan kali ketiga.

Kelulusan pindaan itu telah mencatat satu sejarah baharu khususnya kepada rakyat di Sabah dan Sarawak untuk sama merasai semua manfaat serta kebaikannya, sepertimana dinikmati rakyat di Semenanjung.

Malah, ia boleh dianggap satu pencapaian terbesar yang diketengahkan oleh kerajaan Sarawak, selepas kedudukan MA63 kini diletakkan seiring dengan dokumen-dokumen penting yang lain di peringkat Persekutuan.


Membuahkan hasil

Selepas lebih dua tahun undang-undang itu diluluskan, perbincangan serta rundingan diadakan secara berterusan yang melibatkan kerajaan pusat dan negeri termasuk di peringkat pegawai dan pemimpin tertinggi bagi persekutuan dan negeri. Hasilnya, beberapa pencapaian diperolehi dan sebahagiannya juga sudah mula dinikmati dan dilihat masyarakat di Borneo.

Contohnya bagi Sarawak, setakat akhir tahun lalu, negeri itu sudah memperoleh enam daripada 13 perkara yang dituntut daripada Kerajaan Persekutuan, di mana kejayaan itu hasil rundingan secara berterusan di antara kerajaan Sarawak dengan Kerajaan Persekutuan.

Antaranya, mengembalikan status Sarawak sebagai rakan kongsi setara dalam pembentukan Malaysia pada 1963 melalui pindaan Perkara 1(2) Perlembagaan Persekutuan pada 2021.

Pindaan ke atas Perkara 160 Perlembagaan Persekutuan meletakkan tafsiran ungkapan 'Persekutuan' dalam Perlembagaan Persekutuan digabungkan dengan  MA63 dan lampirannya sebagai sebahagian daripada Perlembagaan Persekutuan.

Perkara 161A Perlembagaan Persekutuan pula memberi kuasa kepada Sarawak untuk menentukan tafsiran 'anak negeri' yang lebih lengkap bagi memastikan tiada kaum tercicir.

Berikutan itu, Ordinan Tafsiran, 2005 (Cap. 61) dipinda pada Februari 2022 untuk mengemas kini senarai penduduk asal yang diiktiraf di negeri ini.

Pindaan kepada Perkara 161A itu, membolehkan kanak-kanak hasil perkahwinan campur dengan salah seorang ibu bapanya adalah anak jati, diiktiraf sebagai anak jati tertakluk kepada syarat dan keperluan yang dikenakan Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri.

Kerajaan Sarawak juga berjaya dalam tuntutannya untuk mempunyai wakil di Lembaga Hasil Dalam Negeri (LHDN) Malaysia seperti yang diperuntukkan dalam perenggan 24 (1) Laporan Jawatankuasa Antara Kerajaan (IGC).

BACA: MA63: Kerajaan Perpaduan berjaya selesai sebahagian besar kandungan perjanjian

BACA: MA63: 5 persetujuan dicapai, peruntukan interim buat Sabah dan Sarawak disegera - Fadillah

Sementara, Jabatan Kerja Raya (JKR) Sabah dan JKR Sarawak juga diiktiraf sebagai Jabatan Teknikal mengikut Arahan Perbendaharaan 182 yang memberi kuasa bagi mentadbir projek pembangunan Kerajaan Persekutuan yang dilaksanakan di Sabah dan Sarawak dengan had nilai projek tidak melebihi RM50 juta.

Pengiktirafan itu turut diperluaskan kepada Jabatan Pengairan dan Saliran (JPS) Sabah dan Sarawak.

Jumlah pemberian khas kepada kerajaan Sarawak turut ditingkatkan sehingga RM300 juta sebagai bayaran interim mulai 2023, di mana pemberiannya akan diterima pakai sehingga satu formula dimuktamadkan dan jumlah baharu boleh dipersetujui oleh kerajaan negeri dan pusat.

Bagi Sabah pula, beberapa pencapaian penting diraih kerajaan negeri hasil pindaan MA63 termasuk dalam sektor minyak dan gas, di samping kerangka ekonomi yang direncana sejak dua tahun lalu, mula menghadirkan manfaat dan kesan yang positif.

Ia menerusi pelaksanaan Pelan Pembangunan Hala Tujuh Sabah Maju Jaya (SMJ) yang memfokuskan kepada sektor pembangunan ekonomi.

Hasilnya, perdagangan Sabah pada 2022 mencapai rekod tertinggi dalam sejarah iaitu RM118.1 bilion, berbanding RM87.2 billion pada tahun 2021.

Sabah juga berjaya menarik lebih daripada RM33 bilion pelaburan dan memperoleh hasil RM7 bilion, sekali gus pencapaian tertinggi direkod sejak mencapai kemerdekaan.



Menyedari pentingnya komitmen bersama, sama ada kerajaan pusat atau negeri, dalam memastikan pelaksanaan MA63 dijayakan dengan serius dan lancar, khususnya demi manfaat masyarakat di Sabah dan Sarawak, rombakan Kabinet akhir tahun lalu, meletakkan portfolio hal ehwal Sabah dan Sarawak di bawah tanggungjawab Timbalan Perdana Menteri, Datuk Seri Fadillah Yusof.

Ia berbeza dengan amalan terdahulu di mana portfolio sedemikian akan ditumpukan di bawah peranan seorang menteri di Jabatan Perdana Menteri.

Pendekatan berbeza ini sudah tentunya meletakkan indikator penting dalam memastikan setiap kerangka MA63 yang sudah dipersetujui akan dapat dijayakan dengan segera dan tidak berlengah lagi.


* Wan Syamsul Amly merupakan wartawan penyiaran kanan di Astro AWANI dan lulusan Pusat Pengajian Perang Saraf Media dan Informasi (CMIWS) UiTM.

** Kenyataan di dalam artikel ini adalah pandangan peribadi penulis dan tidak semestinya mencerminkan pandangan Astro AWANI.