"KAMERA pertama saya adalah sebuah Canon kecil pakai buang. Pada masa itu tentunya semuanya dalam bentuk filem."
Ia adalah Ahad petang di pinggiran Kota Pattani dan Ampanee Satoh duduk di depan suatu latar belakang bendang padi yang melaut terpancar di bawah suatu langit biru dengan sinaran matahari yang panas terik. Ia adalah suatu pemandangan tenang (hanya 44,000 orang tinggal di kota itu) walaupun hakikatnya sebutir bom meletup sehari sebelum itu di wilayah berjiran, Yala.
"Sekarang saya menggunakan sebuah Nikon D200," kata jurugambar berusia 28 tahun itu -- yang merupakan seorang Islam --- sambil tertawa.
Terdapat sebuah ruang galeri putih jelas beberapa meter jauh. Foto berformat besar digantung pada dinding --- potret seorang wanita yang tidak dikenali berselubung dengan kain hitam. Hampir kesemuanya memaparkan model-model yang sepenuhnya ditutup kecuali segaris kulit atau mata.
"Karya-karya ini meneroka konsep kesopanan dan kehormatan seperti mana yang diungkapkan dalam Quran. Ia merupakan langkah kembali kepada teks. Saya mahu menumpukan semula perhatian orang terhadap adat pakaian wanita."
Siri aneh Ampanee' "Cahaya" dipamerkan di salah satu tempat acara budaya Thailand Selatan terkemuka. Patani Artspace, sebuah ruang perjumpaan dan galeri seni yang mempamerkan karya serantau kontemporari oleh pelukis Jehabdulloh Jehsorhoh dan Muhamadsuriyee Masu.
"Tidak semua wanita yang memilih untuk menutup diri mereka hanya dengan hijab --- banyak daripada mereka di Selatan memakai burka," merujuk pada wilayah selatan Thailand, Pattani, Yala, Narathiwat dan Songkhla. Yang tiga pertama itu --- wilayah paling selatan --- secara tradisi menjadikan mereka "Selatan", yang mana lebih 80 peratus daripada penduduk keseluruhannya adalah Muslim.
Lahir di Daerah Yarang, Pattani, Ampanee pertama kali memulakan penerokaan fotografinya di rumah. "Di sekolah tinggi saya mengambil gambar keluarga saya.. ia hanyalah sesuatu yang menyukakan hati saya.".
Pada usia 19 tahun, beliau belajar di Universiti Rangsit Bangkok --- di mana beliau sekarang tinggal dan beri kuliah --- untuk belajar Fotografi. "Saya tidak ada rancangan kerjaya dalam hidup. Saya sentiasa mencintai fotografi."
Pada tahun 2010, ketika suatu konflik berlaku di Selatan dan sebahagian daripada Songkhla antara Barisan Revolusi Nasional (BRN) yang militan dan kerajaan Thai reda, Ampanee pergi ke Perancis untuk terus belajar fotografi.
"Ia adalah di Arles dan saya mula memakai hijab. Saya hendak cuba sendiri dan merasakan bagaimanakah yang ditanggung oleh mereka yang didiskriminasikan." Pada masa itu, bekas Presiden Nicolas Sarkozy telah mengisytiharkan bahawa burka dan penutup muka "tidak disambut baik" di Perancis.
"Saya tidak boleh percaya apakah yang sedang berlaku. Ia dirasakan tidak dapat diterima."
Setelah disedarkan mengenai kesusahan hidup wanita Islam Perancis, beliau menumpukan perhatian kepada penderitaan yang dihadapi oleh wanita negaranya atas sebab kekerasan yang terus berlaku.
"Saya telah mengambil gambar wanita tempatan sebelum saya pergi ke Perancis, tetapi sekarang saya hendak melakukan lebih daripada itu --- terutamanya bagi mereka yang memakai hijab, burka dan penutup muka -- untuk menceritakan kisah hidup mereka menghadapi konflik di sini. Saya mahu menghebahkan mengenai janda-janda yang menghadapi kekerasan dan penderaan apabila suami-suami mereka dibunuh oleh pihak tentera."
"Sejak 2001, sekurang-kurangnya 3,000 wanita yang menjadi janda di Selatan dan sebahagian di Songkhla "Mereka perlu memelihara anak mereka sendiri. Ia amat sukar."
Sememangnya, "kesukaran" itu mungkin perkataan ringan bila hendak menceritakan kengerian yang dihasilkan oleh kekerasan itu.
Pada Oktober 2004, anggota tentera dan polis menembak mati 7 penunjuk perasaan di Daerah Tak Bai di Narathiwat. Mereka juga menahan 78 lelaki, dengan tanpa perikemanusiaan telah melonggokkan mereka di atas lori seperti bangkai haiwan. Tidak ada yang terselamat: tahanan itu sama ada lemas atau mati ditimpa oleh berat tubuh manusia.
Tetapi ketika mana karya Ampannee telah mengkaji identiti melalui jantina, agama dan konflik, beliau berhujah bahawa kepentingannya melangkau sempadan Thailand Selatan.
"Karya saya -- terutamanya yang terbaru --- bukan saja berhubung dengan pengalaman tempatan. Seni saya adalah universal. Ia bukan semata-mata seorang wanita Thai dalam pakaian mereka."
Beberapa hari selepas perasmian, Ampanee memandang keluar tingkap kereta beliau dengan melihat kesibukan jalan-jalan Bangkok yang sesak dan bising. "Terdapat restoran berhampiran yang menyediakan masakan Pattani," katanya mesra.
Dalam dunia yang mana terdapat ramai wanita Islam dari pelbagai bangsa, bahasa dan warna menghadapi penindasan dalam berbagai bentuk, usaha mencari bahasa sama dalam seni seringkali adalah perlu jika seseorang hendak mengekalkan kewarasan, iaitu lebih daripada mengatasi kekerasan dan tragedi.
*Ikuti Karim Raslan di Twitter @fromKMR / Instagram @fromkmr
** Kenyataan di dalam artikel ini adalah pandangan peribadi penulis dan tidak semestinya mencerminkan pandangan Astro AWANI.
Karim Raslan
Thu Jul 19 2018
Ampannee Satoh menikmati pemandangan dengan latar belakang sawah padi. Ketenangan di Kota Pattani didukung jumlah penduduknya yang hanya 44,000 orang. Muhaimin E-taela/Ceritalah
Lebih 120,000 ekspatriat berada di Malaysia, sumbang 4.8 peratus daripada KDNK
Sebanyak 120,183 pegawai ekspatriat berada di Malaysia setakat 31 Okt lepas.
Kim Swee jurulatih baharu kelab Indonesia, Persis Solo
Bekas pengendali Sabah FC, Datuk Ong Kim Swee sah dilantik sebagai ketua jurulatih baharu sebuah kelab bola sepak dalam Liga Indonesia, Persis Solo.
Pemandu mabuk sebabkan kematian suami isteri didakwa
Seorang mekanik didakwa di Mahkamah Majistret Johor Bahru atas dua pertuduhan memandu di bawah pengaruh alkohol sehingga menyebabkan kematian pasangan suami isteri pada 16 November lalu.
Pastor didakwa bunuh, simpan mayat ibu dalam peti sejuk beku
Seorang pastor didakwa di Mahkamah Majistret Kuala Lumpur pada Selasa atas pertuduhan membunuhseterusnya menyimpan mayat ibunya dalam peti sejuk beku tiga tahun lalu.
Peningkatan astronomikal harga rumah di bandar tidak tercapai akal
Jelas Ahli Parlimen Langkawi, Datuk Mohd Suhaimi Abdullah, satu unit kondominium 1,000 kaki bernilai RM500,000 justeru GLC berkaitan dicadangkan bina rumah mampu milik kerana tanggungjawab terhadap rakyat dan bukan meraih keuntungan semata-mata.
85 peratus penjawat awam telah tandatangan opsyen SSPA - KSN
Sebanyak 85 peratus daripada 1.4 juta penjawat awam telah menandatangani opsyen Sistem Saraan Perkhidmatan Awam (SSPA) setakat ini.
Tunggakan bil elektrik cecah RM1.01 bilion - Akmal Nasir
Jumlah tunggakan bil elektrik di seluruh negara melonjak kepada RM 1.08 billion setakat September 2024, melibatkan 627,491 akaun yang bekalannya telah dipotong, menurut statistik Tenaga Nasional Berhad (TNB).
Timbalan Menteri Peralihan Tenaga dan Transformasi Air, Akmal Nasrullah Mohd Nasir, berkata angka ini meningkat berbanding tahun 2023, yang mencatatkan 464,076 akaun dipotong dengan tunggakan sebanyak RM945 juta.
Timbalan Menteri Peralihan Tenaga dan Transformasi Air, Akmal Nasrullah Mohd Nasir, berkata angka ini meningkat berbanding tahun 2023, yang mencatatkan 464,076 akaun dipotong dengan tunggakan sebanyak RM945 juta.
AWANI Ringkas: Pastor didakwa bunuh, simpan mayat ibu
Ikuti rangkuman berita utama yang menjadi tumpuan sepanjang hari di Astro AWANI menerusi AWANI Ringkas.
Peguam Khas AS gugur kes manipulasi pilihan raya terhadap Trump
Kes dokumen sulit telah digugurkan pada Julai oleh Hakim Mahkamah Daerah AS Aileen Cannon di Florida dengan Smith pada ketika itu merancang untuk mengemukakan rayuan terhadap keputusan berkenaan.
Komen Salah tentang kontrak memang 'pentingkan diri' - Bekas pertahanan Liverpool
Mohamed Salah mementingkan diri sendiri kerana menyatakan kekecewaannya secara terbuka terhadap kegagalan Liverpool menawarkan kontrak baharu kepadanya.
Dialog Perpaduan Malaysia MADANI tingkat kefahaman mengenai kepelbagaian bangsa, agama - Zulkifli
Dialog Perpaduan Malaysia MADANI meningkatkan lagi kefahaman mengenai kepelbagaian bangsa dan agama dalam memperkukuh perpaduan di negara ini.
Isu 3R: Bebas beri pandangan selagi tidak langgar garis perpaduan - PM Anwar
Perdana Menteri menegaskan beliau tidak akan sesekali bertolak ansur sekiranya kenyataan itu berbaur hasutan yang berupaya mencetus bibit keganasan dan pergaduhan kaum.
Keputusan penerbit, pengarah filem 'Mentega Terbang' rujuk persoalan perlembagaan 14 Jun
Permohonan pengarah dan penerbit filem bagi merujuk persoalan perlembagaan berhubung Seksyen 298 Kanun Keseksaan akan diputuskan pada 14 Jun.
Kawal diri, jangan kongsi isu sentuh 3R - Ahmad Zahid
Timbalan Perdana Menteri Datuk Seri Ahmad Zahid Hamidi mengingatkan semua pihak agar mengawal diri daripada menulis atau menyentuh isu 3R.
Individu main isu 3R wajar dikenakan tindakan tegas - Ahli akademik
Individu yang menyentuh isu 3R wajar dikenakan tindakan tegas kerana perbuatan tersebut amat serius dan boleh menggugat perpaduan rakyat.
Lelaki rosakkan peralatan tokong ditahan - KPD Manjung
Lelaki berusia 35 tahun itu ditahan pada jam 9.30 malam Sabtu, selain merampas telefon bimbit digunakan untuk merakam perbuatan tersebut.
Kembali kepada Islam adalah penyelesaian isu perpaduan kaum - Penganalisis
Isu-isu yang berbangkit mutakhir ini mendesak rakyat Malaysia kini tanpa mengira perbezaan bangsa, agama dan fahaman politik adalah memastikan keharmonian kaum dan agama kekal utuh.
Usah sentuh sensitiviti agama, bersama maju ke hadapan - Premier Sarawak
Kerajaan Sarawak menekankan inklusiviti sosial berteraskan keadilan untuk semua tanpa mengira latar belakang kaum dan agama yang pelbagai.
PRK: Kemenangan PH isyarat Johor tolak politik guna agama - Sheikh Umar
Kemenangan PH memberi isyarat rakyat Johor tidak menerima politik yang mempergunakan agama secara keterlaluan.
Kempen PRN: Elak sentuh isu 3R demi keharmonian rakyat - Pakar
Memainkan isu 3R semasa berkempen boleh menyebabkan pertelingkahan dalam kalangan masyarakat serta mengundang kesan buruk kepada negara.