Kenali 5 jenis penyakit membunuh rakyat Malaysia dan bagaimana kita boleh hindari
Najmi Syahiran Mamat
April 7, 2020 17:43 MYT
April 7, 2020 17:43 MYT
Hari Kesihatan Sedunia disambut pada 7 April setiap tahun - Gambar Astro AWANI/ Syazwani Rashid
ISU kesihatan diri antara perkara yang menjadi kerisauan setiap individu apabila ia boleh meragut nyawa sekiranya tidak diendahkan dan tidak mendapatkan rawatan awal.
Ia juga salah satu komponen utama dalam kehidupan yang perlu sentiasa dijaga lantaran kos rawatan perubatan kadang kala agak tinggi untuk ditampung.
Bersempena Hari Kesihatan Sedunia yang disambut setiap 7 April, Astro AWANI senaraikan lima jenis penyakit yang paling tinggi mengakibatkan angka korban dalam kalangan rakyat Malaysia.
Senarai ini mungkin sedikit sebanyak membantu anda untuk mengenalpasti samada anda dan ahli keluarga terhindar daripada sebarang simptom atau punca bahaya kepada penyakit ini.
SAKIT JANTUNG
Menurut Kementerian Kesihatan Malaysia (KKM), penyakit jantung atau kardiovaskular adalah penyebab kematian paling tinggi dilaporkan di hospital-hospital di bawah kementerian itu.
Misalnya, perangkaan pada tahun 2010 sahaja, kematian paling tinggi melibatkan penyakit itu iaitu seramai 11,812 kematian dicatatkan.
Penyakit jantung boleh berlaku apabila saluran darah menjadi sempit akibat pengumpulan plak kolesterol yang mengakibatkan bekalan darah ke jantung tidak mencukupi.
Pegawai perubatan, Dr Munirah Hishamshah berkata, sekiranya ia tidak dirawat dalam kadar yang segera, jantung tidak dapat menjalankan fungsi mengepam darah ke seluruh badan terutamanya organ kritikal seperti otak di mana akhirnya akan menyebabkan kematian.
Beliau berkata, penyakit ini tidak mengenal usia lantaran melihatkan kebanyakan kes kematian akibat sakit jantung juga menyerang golongan muda.
“Kebelakangan ini, faktor stres juga dilihat sebagai punca serangan jantung dan kebarangkalian pesakit untuk tidak mendapatkan rawatan segera adalah tinggi,” jelasnya kepada ketika dihubungi Astro AWANI.
Selain itu, katanya, ada beberapa faktor yang menyumbang kepada penyakit jantung iaitu amalan cara hidup tidak sihat, faktor pemakanan serta faktor genetik atau keturunan.
Dalam pada itu, KKM turut mengariskan beberapa faktor risiko penyakit kardiovaskular yang didapati daripada 90 peratus pesakit jantung di Malaysia.
Antaranya, tabiat merokok, menghidap hipertensi, berlebihan berat badan atau obes, mempunyai tahap kolesterol dalam badan yang tinggi, gaya hidup yang tidak aktif serta menghidap diabetes.
Berikut antara langkah awal yang boleh dipraktikkan seluruh ahli keluarga bagi menjamin jantung yang sihat berdasarkan saranan KKM.
* Jadikan rumah anda kawasan larangan merokok. Ini bukan sahaja memanfaatkan anda, tetapi yang lebih penting melindungi kesihatan anak-anak anda. Jika anda berhenti merokok sekarang, anda akan berjaya mengurangkan risiko mendapat penyakit kardiovaskular sebanyak 50 peratus dalam tempoh satu tahun sahaja.
* Aktifkan hidup anda dengan merancang aktiviti fizikal atau senaman di luar rumah, sekurang-kurangnya 30 minit setiap hari.
* Ketahui keperluan kalori harian anda yang sesuai dengan gaya hidup yang anda amalkan. Anda perlu bijak membuat pilihan makanan dan minuman yang lebih sihat, dan imbangi pengambilan makanan (kalori) dengan tahap aktiviti fizikal anda. Kurangkan pengambilan makanan yang tinggi lemak dan gula.
* Ketahui tahap kesihatan anda dengan menjalani ujian saringan faktor risiko penyakit tidak berjangkit (non- communicable diseases) setiap tahun, merangkumi pemeriksaan tekanan darah, aras gula dan kolesterol dalam darah, pemeriksaan BMI dan ukur lilit pinggang. Minta doktor terangkan tahap risiko anda.
* Tangani stres dengan bijak. Individu yang mengalami stres yang keterlaluan lazimnya mempunyai tabiat yang tidak sihat seperti merokok, makan secara berlebihan dan meminum alkohol secara tidak terkawal.
STROK
Selain jantung, strok juga dilaporkan punca kematian tertinggi di Malaysia.
Menurut satu laporan Jurnal Strok Antarabangsa yang dikeluarkan oleh Pusat Pengajian Perubatan Universiti Sains Malaysia (USM), kira-kira enam kes baharu melibatkan strok dilaporkan setiap satu jam di Malaysia.
Selain dikategorikan sebagai penyebab kedua paling biasa bagi kematian di dunia, penyakit dikenali serangan angin ahmar ini juga penyebab utama bagi kehilangan upaya golongan orang dewasa.
Strok adalah serangan otak dan terjadi apabila bekalan darah ke otak terganggu. Mengikut ilmu kajian kepada penyakit ini, strok terbahagi kepada dua iaitu ischemic atau hemorrhagic.
Bagi strok ischemic, saluran darah di otak tersumbat akibat plak atau gumpalan yang menyebabkan bekalan darah yang membawa oksigen ke otak terjejas dan mengakibatkan sel-sel otak mati. Difahamkan, 80 peratus daripada seluruh kejadian strok adalah jenis ini.
Strok hemorrhagic pula melibatkan saluran darah di otak bocor atau pecah menyebabkan darah mengalir ke bahagian sel-sel otak dan mengakibatkan kerosakan yang berpunca daripada tekanan darah tinggi.
Kementerian Kesihatan Malaysia ada menggariskan beberapa langkah pengendalian pesakit strok.
Antaranya, mengambil sejarah penyakit termasuk aktiviti kehidupan harian, membuat penilaian klinikal, menyambung ubat-ubatan bagi pesakit yang telah stabil serta menggalakkan pesakit untuk melakukan senaman bagi mengekalkan pengaliran darah, pergerakan sendi dan kekuatan otot.
* PNEUMONIA (JANGKITAN KUMAN PARU-PARU)
Pneumonia adalah keradangan ruang udara di paru-paru yang paling biasa disebabkan oleh jangkitan.
Bakteria, virus, atau kulat (jarang berlaku) boleh menyebabkan jangkitan dan menghasilkan gejala seperti batuk, demam, dan mengalami pernafasan yang sukar.
Mengulas contoh diberikan seperti virus COVID-19, Dr. Munirah berkata, penyakit ini disebabkan oleh kuman-kuman berlainan yang menyebabkan kerosakan pada paru-paru yang sedikit berlainan antara satu sama lain.
“Jangkitan kuman-kuman pelbagai jenis ini pada akhirnya akan menyebabkan kerosakan yang berbeza pada anggota tubuh badan. Tahap serius jangkitan kuman juga berbeza-beza mengikut pesakit,” katanya.
Virus pandemik yang menyerang sistem pernafasan manusia ketika ini telah meragut lebih satu juta populasi dunia iaitu 1.33 juta.
Amalan seperti kerap membasuh tangan, penjagaan kebersihan diri dan penjarakan sosial antara langkah pencegahan yang disarankan oleh Pertubuhan Kesihatan Dunia (WHO) ekoran vaksin untuk membunuh kuman ini masih dalam kajian.
ASMA
Umum mengetahui, pesakit asma sering dikaitkan dengan alat sedutan pelega.
Namun, tahukah anda, asma adalah sejenis penyakit yang tidak boleh diubati serta menjejaskan sesiapa sahaja dalam lingkungan umur seawal enam tahun.
Ia merupakan penyakit kronik saluran udara dalam sistem pernafasan yang disebabkan oleh beberapa faktor seperti reaksi alahan atau alergi kepada bulu, pendedahan kepada asap rokok, senaman, jangkitan pernafasan dan pencemaran udara.
Dr Munirah berkata, tahap serangan asma terbahagi kepada dua iaitu asma yang boleh dikawal dan tidak boleh dikawal mengikut tahap rawatan dan pemantauan yang berbeza.
Katanya, antara langkah utama bagi mengelakkan daripada serangan asma adalah dengan mengetahui punca serangan.
“Mereka perlu tahu apakah punca mereka mendapat serangan asma seperti udara yang tidak bersih, habuk, hama dan sebagainya.
“Bila mereka tahu punca, maka mereka sepatutnya dapat mengelakkan daripada terkena serangan ini serta boleh mengurangkan lagi risiko,” katanya kepada Astro AWANI.
Beliau berkata, pesakit juga perlu mengambil tahu tentang cara-cara penggunaan alat sedutan pelega yang betul.
Orang ramai boleh melayari laman web Asma Malaysia (http://www.asthmamalaysia.org/my) bagi mendapatkan maklumat serta meningkatkan kesedaran mengenai kawalan penyakit ini.
KANSER
Selain itu, barah atau kanser juga antara penyakit menggerunkan orang ramai yang tidak mengenal usia dan jantina.
Lebih membimbangkan apabila kanser juga merupakan penyakit yang tiada amaran awal.
Statistik Kementerian Kesihatan (KKM) mendapati, jenis kanser yang paling banyak menyerang rakyat Malaysia ialah kanser payudara, kanser usus besar, kanser paru-paru, kanser darah (limfoma) dan kanser bahagian hidung dan tekak (nasofarinks).
Secara umumnya, ia adalah sejenis penyakit yang berkaitan dengan ketidakseimbangan replikasi dan tindak balas sel dalam badan.
Biasanya, sel ini akan bertambah (replikasi) mengikut aturannya bagi membolehkan tumbesaran badan dan pemulihan selepas berlakunya kecederaan.
Bagi rawatannya pula, ia bergantung kepada jenis barah, bahagian anggota tubuh yang dihidapi barah dan juga sekiranya barah telah merebak. Malah faktor jenis rawatan barah ini juga dipengaruhi oleh umur pesakit.
Kebanyakkan kanser dirawat secara pembedahan, radioterapi (terapi sinar-X) atau kemoterapi.
Mengulas isu kesedaran dalam kalangan masyarakat, Dr Munirah berkata kesedaran tentang tanda-tanda awal penyakit kanser masih belum menyeluruh.
“Terutamanya kita melihat golongan-golongan yang kurang berpendidikan dan mereka yang berada di sosioekonomi yang rendah kerana mereka tidak tahu simptom-simptom yang mereka hadapi itu sebenarnya tanda-tanda awal kanser.
“Mereka lambat mendapatkan rawatan kerana menganggap simptom dialami itu cuma perkara biasa,” katanya.
Dalam pada itu, beliau berkata masyarakat perlu lebih memperkasakan diri dengan mendidik diri sendiri dengan pengetahuan mengenai info kesihatan.
Perkara itu, katanya, amat penting bagi memastikan bahawa mereka sentiasa berjaga-berjaga dalam usaha mengurangkan risiko penyakit berbahaya kepada diri dan ahli keluarga.
TRIVIA:
* Hari Kesihatan Sedunia disambut pada 7 April setiap tahun, selepas Pertubuhan Kesihatan Sedunia (WHO) mengadakan Perhimpunan Kebangsaan Sedunia pertamanya pada 1948.
* Hari Kesihatan Sedunia disambut bertujuan meningkatkan kesedaran masyarakat mengenai isu-isu kesihatan global semasa.