Prasekolah di Malaysia: Lima perkara penting untuk diketahui

SOKONGAN terhadap perkembangan awal kanak-kanak akan membawa kepada kapasiti yang lebih besar untuk pembelajaran dan meningkatkan produktiviti apabila mencapai usia dewasa. Walaupun pelbagai pembaharuan dan inisiatif pendidikan prasekolah telah dilakukan, isu akses dan kualiti masih menjadi kebimbangan. Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (2013-2025) menetapkan sasaran untuk mencapai enrolmen prasekolah sejagat menjelang 2020, dan Malaysia, bersama-sama banyak negara membangun yang lain, masih belum berjaya dicapai.

Dapatan daripada tinjauan prasekolah Kumpulan Bank Dunia bertajuk Shaping First Steps: A Comprehensive Review of Preschool Education in Malaysia, menyerlahkan pelbagai isu, seperti kekurangan ketersediaan tempat di prasekolah di kawasan tertentu, kesedaran yang rendah dalam kalangan ibu bapa tentang faedah menghantar anak mereka ke prasekolah, kemampuan perbelanjaan prasekolah, kualiti guru yang rendah, dan kebimbangan mengenai pertindihan peranan antara pelbagai kementerian dan agensi yang menyelia pendidikan awal kanak-kanak di Malaysia.

Kajian ini dijalankan dengan kerjasama Kementerian Pendidikan (KPM) dan merupakan penilaian menyeluruh terhadap landskap pendidikan prasekolah semasa Malaysia. Kajian semula itu bertujuan untuk mengenal pasti jurang antara sasaran dan aspirasi yang ditetapkan oleh KPM dan kerajaan di bawah pelbagai dasar dan hasilnya setakat ini. Ia juga bertujuan untuk menyelami faktor asas masalah ini, mencari penyelesaian dan seterusnya mencapai aspirasi.

Berikut adalah lima fakta penting berkaitan prasekolah di Malaysia.

Terdapat lebih daripada 16,700 prasekolah yang ditubuhkan kerajaan di Malaysia, dan lebih daripada 9,100 prasekolah swasta. KPM dan KEMAS adalah penyedia utama pendidikan prasekolah awam, masing-masing menyumbang 24 peratus dan 33 peratus prasekolah di Malaysia pada 2021. Satu lagi penyedia pendidikan prasekolah awam ialah Jabatan Perpaduan Negara & Integrasi Nasional (JPNIN) iaitu 7 peratus daripada prasekolah. Sektor swasta juga muncul sebagai penyedia penting pendidikan prasekolah, mengendalikan 36 peratus prasekolah berdaftar pada 2021. Peranan sektor swasta adalah lebih besar terutama dalam bilangan kelas prasekolah di Malaysia, iaitu 59 peratus daripada semua kelas prasekolah, manakala KEMAS dan KPM masing-masing menyumbang 20 peratus dan 18 peratus. Dari segi enrolmen, sektor swasta menyumbang 52 peratus daripada semua pelajar yang mendaftar berumur 4+ dan 5+, manakala sektor awam menyumbang 48 peratus. Walau bagaimanapun, adalah penting untuk diperhatikan bahawa pendidikan prasekolah kekal sebagai pilihan dan bukan prasyarat untuk memasuki Sekolah Rendah/Standard Satu daripada sistem sekolah kebangsaan.

Kurikulum Berasaskan Standard Prasekolah Kebangsaan (NPSC), yang diterima pakai oleh semua penyedia prasekolah, telah diperkenalkan oleh KPM pada tahun 2010 dan disemak pada tahun 2017. Semakan ini telah dilaksanakan untuk mencerminkan tuntutan dasar baharu di bawah Pelan Pembangunan Pendidikan Malaysia (PPPM), yang bertujuan untuk melahirkan pelajar yang mempunyai kemahiran Abad ke-21, dengan tumpuan kepada kemahiran berfikir dan kemahiran hidup. Kurikulum baharu menggalakkan kemahiran berfikir aras tinggi seperti penyelesaian masalah, pemikiran kritis, kreativiti dan penaakulan, dan termasuk pengajaran nilai agama dan moral. Ia mengandungi tiga jenis standard: Standard Kandungan, Standard Pembelajaran dan Standard Prestasi dalam Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran (Dokumen Standard Kurikulum dan Pentaksiran atau DSKP). NPSC juga merangkumi enam tunjang pembelajaran, iaitu (1) komunikasi, (2) sains dan teknologi, (3) kecekapan peribadi, (4) kemanusiaan, (5) pembangunan fizikal dan estetika, dan (6) kerohanian, sikap, dan nilai. Tunjang pembelajaran ini saling bergantung dan disepadukan dengan pemikiran kreatif dan inovatif untuk melahirkan pelajar yang berilmu, mengamalkan pemikiran kritis, dan menghayati nilai moral yang baik.

Pada tahun 2016, kerajaan menetapkan sasaran tinggi bahawa semua guru prasekolah hendaklah memiliki kelayakan diploma minimum dalam asuhan dan kurikulum awal kanak-kanak (ECCE) menjelang 2020. Sasaran itu bagaimanapun gagal dicapai dan ditunda ke tahun 2025. Sehingga 2022, kira-kira separuh (51 peratus) guru prasekolah belum memperoleh diploma dalam ECCE. Hampir tiga per empat (73 peratus) guru prasekolah swasta belum mencapai kelayakan diploma minimum, mewakili sebahagian besar daripada 22,509 guru yang masih belum memperoleh kelayakan diploma minimum.

Prasekolah KEMAS dan JPNIN ialah prasekolah komuniti dan secara amnya bersaiz lebih kecil, dengan sesetengahnya hanya mempunyai satu atau dua kelas. Oleh itu, prasekolah ini mempunyai seorang guru prasekolah kanan sebagai ketua de facto prasekolah, yang menyelia hal ehwal pentadbiran sekolah. Guru prasekolah KEMAS melaporkan kepada Penyelia KEMAS, yang juga menyelia program KEMAS lain seperti latihan kemahiran untuk komuniti yang lebih besar. Di sektor swasta, kebanyakan prasekolah dikendalikan oleh pemilik atau ditubuhkan di bawah francais. Lazimnya, pemegang francais atau pemilik-pengendali memainkan peranan sebagai Pengetua, pentadbir, dan kadangkala juga sebagai guru prasekolah. Di prasekolah yang berkos tinggi dan premium, pengetua profesional dilantik untuk mentadbir sekolah dan tenaga pengajar.

Sebanyak 64 peratus prasekolah di Malaysia dibiayai dan dikendalikan oleh pelbagai agensi kerajaan. Prasekolah yang dibiayai awam diuruskan oleh KPM (24 peratus) dan agensi kerajaan lain seperti KEMAS di bawah Kementerian Pembangunan Luar Bandar (33 peratus), dan JPNIN di bawah Kementerian Perpaduan Negara (7 peratus). 36 peratus lagi prasekolah dibiayai secara persendirian atau dikendalikan oleh pertubuhan bukan kerajaan (NGO). Walaupun kebanyakan prasekolah Malaysia dibiayai secara terbuka, perbelanjaan kerajaan untuk pendidikan prasekolah sebagai peratusan keluaran dalam negara kasar (KDNK) adalah rendah berbanding negara berpendapatan pertengahan atas yang lain seperti Argentina Belarus, Bulgaria dan Peru serta negara berpendapatan tinggi seperti United Kingdom, Australia, New Zealand dan Chile.