Diplomasi vaksin COVID-19: Ke mana arah tuju Malaysia?

PANDEMIK COVID-19 terus melumpuhkan dunia, dengan harapan masyarakat global begitu tinggi untuk mendapatkan vaksin yang selamat dan dipercayai.

Ketika ini, lebih daripada 160 vaksin berada di pelbagai peringkat ujian dan pembangunan.

Ia kini telah menjadi 'perlumbaan utama' buat para saintis untuk melihat siapakah yang berjaya menghasilkan vaksin pertama COVID-19 yang berkesan.

Pada awal Ogos lalu, Rusia mengumumkan mereka berjaya mencipta vaksin pertama virus tersebut, selepas mendakwa mereka sentiasa di hadapan dalam penghasilan vaksin buat bertahun lamanya termasuk vaksin Ebola dan MERS.

Difahamkan, Rusia kini menerima permohonan lebih 1 bilion dos vaksin daripada 20 negara.

Rusia mungkin telah mengumumkan kejayaan mereka, tapi wujud persoalan mengenai keupayaan dan keselamatan vaksin tersebut.

Pertama, Rusia tidak melengkapkan peringkat akhir ujian klinikal dan kedua tiada data diterbitkan daripada ujian-ujian sebelumnya.

Namun sejauh mana proses diplomasi vaksin dapat dilaksanakan bagi negara-negara yang bukan pengeluar mahupun pengkaji vaksin COVID-19 ini.

India sebagai contoh. Setiausaha Luarnya, Harsh Vardhan Shringla ketika di Dhaka, Bangladesh sebelum ini, telah mengumumkan bahawa mereka menawarkan vaksin COVID-19.

Katanya, Bangladesh akan diberi keutamaan dalam akses kepada vaksin yang dihasilkan India.

'Diplomasi vaksin' India ini muncul tatkala pesaing strategik mereka, China membuat tawaran sama kepada Bangladesh.

Media tempatan China melaporkan, duta mereka di Dhaka, Li Jiming telah menawarkan untuk menjadi 'sukarelawan pertama' bagi ujian fasa ketiga vaksin Sinovac di Bangladesh.

Selepas lebih sebulan perbincangan diadakan, Dhaka akhirnya pada 27 Ogos lalu memutuskan membenarkan ujian Sinovac dilakukan di negara itu.

China juga menawarkan akses sama vaksin mereka kepada Pakistan dan beberapa negara lain di Afrika dan Asia Tenggara.

Bagaimanapun, sebelum membekalkan vaksin COVID-19 kepada negara lain, India yang menjadi antara negara yang merekodkan kes tertinggi perlu melakukan vaksinasi kepada 1.3 bilion populasinya.

Setuju atau tidak, Malaysia hanya boleh mendapatkan vaksin dengan dasar kerajaan semasa.

Malaysia sebelum ini telah menawarkan diri untuk menjadi negara penguji kepada ujian klinikal vaksin yang kini dibangunkan China.

Sebelum ini, Menteri Luar, Datuk Seri Hishammuddin Tun Hussein berpandangan ASEAN perlu mengutamakan diplomasi vaksin kerana tidak ada negara yang akan kembali normal tanpa vaksin untuk mengekang pandemik tersebut.

"Dalam setiap krisis, ada peluang yang terselindung. Diplomasi vaksin adalah salah satu daripadanya yang mana COVID-19 telah menyedarkan kita untuk tidak lagi berada dalam zon selesa selain perlu menerokai bidang kerjasama baharu yang boleh memberi manfaat," katanya pada sambutan Hari ASEAN ke-53 pada awal Ogos lalu.

Justeru, kerajaan kini perlu melihat negara pengeluar vaksin manakah boleh membekalkannya kepada Malaysia, selain apakah ia selamat dan bagaimana tahap ketika ujian dijalankan.