Pilihan raya Myanmar: Apa yang kita tahu setakat ini

Parti pembangkang Myanmar pada Selasa kelihatan seimbang untuk kemenangan besar, namun biarpun parti Aung San Suu Kyi membentuk majoriti, Liga Demokrasi Kebangsaan (NLD) bakal berdepan cabaran besar.

Untuk memerintah sebuah negara miskin di mana tentera mengekalkan pengaruh yang sangat besar, maka 'kemenangan' itu bukanlah suatu pencapaian hebat.

Di sini apa kita ketahui setakat ini tentang pilihan raya dan apa maksudnya untuk demokrasi baru bermula.

Siapakah menang?

Sekarang ia sukar mengatakan dengan tegas, sebagai keputusan penuh. Tetapi dari beberapa kerusi diisytiharkan, NLD pimpinan Aung San Suu Kyi telah menguasainya.

Setakat ini, diumumkan NLD telah memenangi 78 daripada 88 kerusi di dewan rakyat, yang mempunyai sejumlah 323 kerusi.

Prestasi NLD dilihat baik di kubu kuat mereka di Yangon, dengan menguasai semua kerusi bandar raya, dan mengukuhkan penguasan di beberapa kawasan penting di Mandalay.

Mereka telah merampas beberapa kerusi di kawasan-kawasan minoriti etnik Myanmar. Yang mana NLD boleh menyerap di kawasan-kawasan di mana banyak pihak menjangka undi adalah lebih cenderung untuk pergi kepada pihak etnik yang lebih kecil.

NLD juga menguasai banyak kerusi parlimen daerah -- 142 daripada 162 yang diisytiharkan setakat ini -- yang mana boleh memberi mereka pengaruh penting atas pihak berkuasa tempatan. Terdapat sejumlah 652 kerusi parlimen daerah untuk diisi.

Tiada keputusan dewan negara diumumkan setakat ini, ataupun kita masih belum tahu sama ada Suu Kyi menang di kawasannya sendiri di Kawhmu.

Adakah NLD membentuk kerajaan yang akan datang?

Berdasarkan keputusan semasa, ia sudah pasti kelihatan seperti boleh.

Di bawah perlembagaan Myanmar yang dibentuk tentera pada 2008, NLD perlu untuk menguasai sekurang-kurangnya 67 peratus kerusi di kedua-dua dewan untuk membentuk sebuah kerajaan.

Pesaingnya, parti Pembangunan dan Kesatuan Penyatuan (USDP) yang disokong tentera hanya perlu memenangi satu pertiga. Ia kerana satu perempat daripada kerusi di badan perundangan disimpan untuk orang yang dilantik tentera.

Dalam temu bual bersama BBC pada Selasa, Suu Kyi berkata dia percaya NLD berada di landasan untuk menguasai 75 peratus kerusi.

Cabaran di hadapan?

Pertama sekali, Suu Kyi bukan presiden -- perlembagaan Myanmar menghalang mereka yang mempunyai anak bukan warga negara untuk menduduki kerusi paling atas. Dua anak lelaki Suu Kyi merupakan warga British.

Kedua, sekalipun dia membentuk satu majoriti, mana-mana reformasi perlembagaan utama akan menjadi amat sukar. Blok tentera dalam badan perundangan boleh dengan berkesan membatalkan sebarang perubahan kepada piagam.

Itu bererti jawatan presiden Suu Kyi kekal satu prospek jauh -- halangan ahli politik kuasa besar yang berikrar untuk mengelilingi dengan menjadi "atas presiden".

Isu ketiga ialah bahawa tentera masih memegang kad perlembagaan yang lain, termasuk jawatan tertinggi keselamatan di rumah, pertahanan dan hal ehwal sempadan kementerian.

"Terdapat banyak tuil kuasa dan mereka mengawal orang-orang yang mereka perlu," kata Richard Horsey, seorang penganalisis bebas politik Myanmar.

Bagaimanakah Presiden dipilih?

Presiden Myanmar dipilih secara langsung oleh badan perundangan. Dengan parlimen sedia ada duduk untuk sesi akhir hari Isnin, Ahli Parlimen baru tidak akan mengambil tempat duduk mereka sehingga akhir bulan Januari.

Sebaik sahaja parlimen baru dan berjalan, memilih presiden baru boleh mula, sedikit masa sekitar Februari atau Mac 2016.

Kedua-dua dewan masing-masing akan mengemukakan calon, begitu juga blok tentera.

Seluruh Parlimen kemudian mengundi - pemenang menjadi presiden dan yang tewas menjadi naib presiden.

Walaupun calon pilihan NLD menang, dia mungkin akan mempunyai sekurang-kurangnya satu naib presiden yang disokong tentera.

Nicholas Farrelly, pengarah Pusat Penyelidikan Myanmar di Universiti Nasional Australia, berkata, NLD sedar perjuangan yang berat yang mereka hadapi.

NLD "telah berfikir untuk memerintah lebih daripada satu perempat daripada satu abad. Itulah masa yang lama untuk menunggu", katanya.