Ketidakpastian selubungi perjanjian gencatan senjata di Gaza

KUALA LUMPUR: Ketahanan perjanjian gencatan senjata di Gaza yang akan berkuat kuasa pada Ahad masih menjadi persoalan apabila pakar menimbulkan keraguan sejauh mana ia mampu bertahan.

Dr Nor Aishah Hanifa, pakar pertahanan dari Universiti Pertahanan Nasional Malaysia (UPNM) berkata banyak gencatan senjata yang dilanggar dalam konflik ini menunjukkan kemungkinan berlaku pelanggaran.

"Kita tidak dapat menentukan sama ada gencatan senjata ini dapat bertahan seperti yang dirancang kerana ia bergantung kepada tindakan kedua-dua pihak dan komitmen mereka untuk memenuhi syarat yang telah dipersetujui. Banyak faktor yang mempengaruhi keberkesanan gencatan senjata dan menghormati perjanjian itu adalah penting," katanya kepada Bernama.

Nor Aishah menyatakan bahawa tempoh gencatan senjata itu bertepatan dengan tekanan yang semakin meningkat ke atas Perdana Menteri Israel Benjamin Netanyahu untuk memastikan pembebasan tawanan kerana masa depan politik beliau bergantung padanya.

"Malah satu tindakan keganasan, seperti letupan atau tembakan boleh menjejaskan gencatan senjata dan mencetuskan semula konflik," katanya, sambil menambah bahawa pematuhan ketat terhadap semua syarat gencatan senjata oleh kedua-dua pihak adalah penting.

Beliau seterusnya menekankan kepentingan memahami matlamat Hamas dan Israel.

"Adakah Hamas mencari jeda sementara atau benar-benar berusaha untuk perdamaian? Sementara itu, Israel tetap bertekad untuk menghapuskan Hamas," katanya.

Nor Aishah turut mempersoalkan tempoh pelaksanaan gencatan senjata itu yang bertepatan dengan majlis pelantikan Donald Trump sebagai Presiden Amerika Syarikat (AS), yang secara konsisten mengutamakan keselamatan Israel.

"Persoalannya ialah sama ada kedua-dua pihak memahami sepenuhnya syarat gencatan senjata dan sama ada ia akan membawa kepada keamanan. Sekali lagi, apakah bentuk perdamaian yang dicari? Formula Israel, formula AS atau formula Hamas?" katanya.

Beliau berkata mekanisme semasa untuk mengekalkan gencatan senjata ini diterajui oleh Pertubuhan Bangsa-Bangsa Bersatu (PBB) melalui operasi pengaman, manakala Amerika Syarikat memainkan peranan utama dalam mengekang Israel.

Bagaimanapun, beliau mencadangkan Qatar memainkan peranan yang sama terhadap Hamas dengan mengeluarkan kata dua.

"Mengeluarkan ultimatum adalah penting untuk mengekalkan gencatan senjata. Kata dua itu harus menekankan bahawa gencatan senjata adalah langkah ke arah keamanan dan pembinaan semula Gaza.

"Jika tidak, ia harus termasuk penarikan semua bantuan. Pendekatan 'carrot-and-stick' (insentif dan penalti) mesti diterapkan," jelasnya.

Sementara itu, Timbalan Ketua Pegawai Eksekutif Institut Pengajian Islam Lanjutan Antarabangsa (IAIS) Malaysia Dr Ahmad Badri Abdullah menegaskan komitmen tulen terhadap keamanan adalah penting kerana sebarang persepsi kelebihan strategik dalam meneruskan semula permusuhan boleh menjejaskan perjanjian itu.

Beliau menekankan bahawa tanggungjawab untuk memastikan ketahanan gencatan senjata secara sejarahnya terletak pada Israel, yang tindakannya kadangkala menjejaskan perjanjian.

"Sebagai contoh, pembunuhan pemimpin Hamas dan ketua perunding Ismail Haniyeh adalah contoh ketara tindakan yang telah menjejaskan usaha damai.

"Malah semasa rundingan terbaru, percubaan saat akhir oleh Netanyahu untuk menuntut pembebasan tawanan tentera Israel dan bukannya wanita dan warga emas, hampir menggagalkan perjanjian itu," katanya.

Ahmad Badri juga menegaskan kepentingan tekanan antarabangsa dan penglibatan diplomatik dalam mengukuhkan pematuhan kepada syarat gencatan senjata.

"Perhatian dan pengantaraan global yang berterusan boleh membantu memastikan kedua-dua pihak menghormati komitmen mereka," katanya.

Beliau juga menyatakan bahawa sokongan akar umbi dalam kalangan rakyat terhadap inisiatif keamanan boleh mewujudkan persekitaran yang kondusif untuk perjanjian yang berkekalan.

"Rakyat Israel secara umumnya telah menunjukkan sokongan terhadap gencatan senjata, mencerminkan keinginan yang semakin meningkat untuk menamatkan keganasan dan kesannya terhadap kehidupan harian," tambahnya.

Bagaimanapun, Ahmad Badri memberi amaran bahawa gencatan senjata ini sesuai dengan corak perjanjian sementara yang berulang dan gagal menangani punca konflik Israel-Palestin.

"Tanpa rundingan bermakna untuk menamatkan pendudukan Israel di Palestin dan mendakwa Israel atas dakwaan genosid, jenayah perang dan pembersihan etnik, gencatan senjata ini berisiko menjadi sekadar jeda sementara dalam kitaran keganasan dan penderitaan yang berterusan," katanya.

Beliau menjelaskan bahawa dari segi ekonomi dan ideologi, Israel mempunyai sedikit insentif untuk menamatkan konflik ini kerana industri pertahanannya berkembang pesat dengan permintaan berterusan untuk senjata dan teknologi ketenteraan.

Kelebihan ekonomi ini, ditambah dengan motivasi ideologi, memperkukuh status quo, katanya.

Sambil mengakui gencatan senjata ini sebagai langkah sementara, Ahmad Badri berkata ia berpotensi untuk menandakan peralihan yang lebih luas dalam konflik Israel-Palestin di bawah keadaan yang betul.

"Dialog yang berterusan dan rundingan bermakna selepas gencatan senjata boleh menyediakan asas untuk penyelesaian jangka panjang.

"Dinamik serantau, termasuk perubahan pakatan atau tekanan luar, juga mungkin mendorong kedua-dua pihak ke arah resolusi lebih kekal," jelasnya.

Bagaimanapun, untuk mencapai peralihan sedemikian, menurut Ahmad Badri, ia memerlukan komitmen teguh daripada semua pihak berkepentingan serta kesediaan untuk menangani isu asas yang menjadi punca konflik.

-- BERNAMA

Dapatkan berita terkini di sini